نام: یاماتو
تاریخ اقدام به ساخت: 4 نوامبر 1937
تاریخ اتمام پروژه: 8 آگوست 1940
تاریخ اعزام به ماموریت: 16 دسامبر 1941
فرجام: غرق در تاریخ 7 آوریل 1945 در شمال اوکیناوا
نوع: نبرد ناو
ظرفیت: 65.027 تن
طول: 256 متر
عرض: 37 متر
قدرت پیشرانه: دارای 12 بویلر کامپون با 4 توربین چرخدنده ای با قدرت 150.000 اسب بخار
سرعت: 50 کیلومتر در ساعت



مانور جالب یاماتو



نبرد ناو یاماتو دومین نبردناو بزرگ ساخت کشور ژاپن در جنگ دوم جهانی بود. این نبردناو پس از خواهرش، نبرد ناو موساشی قدرتمند ترین ناو در حوزه آسیا و پاسفیک به شمار میرفت و نامش برگرفته شده از نام یکی از ایالت های آن کشور بود. این کشتی دارای 9 توپ 460 میلیمتری و 12 توپ 155 میلیمتری بود. قطر زره این کشتی در ناحیه بدنه 650 میلیمتر بود که از کشتی در برابر انواع مین های دریائی محافظت میکرد. همچنین قطر زره آن در ناحیه عرشه کشتی 200 میلیمتر بود. این کشتی امکان حمل 2 هواپیمای گشت هوائی را نیز دارا بود.
در دهه 1930 که نظامیان در ژاپن قدرت زیادی یافتند سیاست های توسعه طلبانه این کشور موجب شد ارتش امپراطوری ژاپن ساخت ناوگان جنگی قدرتمندی را تدارک ببیند. براساس این برنامه در اواخر دهه 1930 ساخت نبردناو یاماتو آغاز شد و در سال 1940 ساخت آن به پایان رسید و تحت فرماندهی ادمیرال میازاتو شوتوکو قرار گرفت و با موفقیت آزمایشهای تست خود را پشت سر گذاشت. در 6 دسامبر همان سال این کشتی تاکایاناگی به همراه نبردناو ناگاتو و موتسو در ناوگان اول که تحت فرماندهی ادمیرال گیهاچی بود به خدمت پرداخت.

در 12 فوریه 1942 ادمیرال ایساکورو یاماموتو یکی از مشهورترین فرماندهان ژاپن در جنگ دوم به فرماندهی این کشتی منصوب شد. این کشتی به عنوان کشتی فرماندهی یک گروه از ناوگان دریائی ژاپن عمل میکرد. این فرمانده ژاپنی به دلیل افکار ضد آمریکائی خود تصمیم گرفته بود تا در جزیره میدوی با نیروهای آمرکائی وارد نبرد شود اما گروه رمز شکن واحد ضد اطلاعات نظامی آمریکا موفق شده بود تا از طریق شنود مخابرات رمز ژاپنی ها از این تصمیم مطلع شود و این حمله برای ارتش ژاپن تبدیل به یک فاجعه نظامی شد و آنها در این نبرد 4 کشتی حمل و نقل و 332 هواپیمای خود را از دست دادند. یاماموتو پس از این نبرد فرمان بازگشت به ژاپن را صادر نمود و در 17 آگوست 1942 بندر کورِ ژاپن را به مقصد جزیره تروک ترک نمود. 11 روز بعد این کشتی توسط زیردریائی های آمریکائی با 4 اژدر مورد هدف قرار گرفت اما موفق شد روز بعد خود را به بندر تروک برساند. در جریان نبرد گوادال کانال این نبرد ناو ژاپنی به دلیل فقدان آمونیم که به دلیل بمب باران آن توسط نیروهای آمریکائی رخ داد، در جزیره تروک باقی ماند و در این نبرد شرکت نکرد.
قبل از پایان آن سال چی آکی ماتسودا به فرماندهی این نبردناو گماشته شد در تاریخ 14 ماه می این کشتی برای مدت 9 روز در بندر یوکوساکا تحت تعمییر و ارتقا قرار گرفت و توپهای 155 میلیمتری آن با توپهای ضدهوائی 25 میلیمتری مجهز به سامانه رادار تعویض شد. در 16 آگوست یاماتو به منظور پیوستن به یک گروه بزرگ از ناوگان نظامی ژاپن که قصد داشتند در پاسخ به تهاجم آمریکا به جزایر تاراوا و ماکین به نیروهای آمریکائی حمله کنند از یوکوساکا خارج شد. یاماتو به همراه ناگاتو و سه ناو حمل نفر و یک نبرد ناو کوچک با هدف قطع خطوط ارتباطی نیروی پانزدهم آمریکا حرکت نمود اما یک گزارش سری اشعار میداشت که بندر پرل هاربور آمریکا تقریبا خالی از کشتی است. این یک تفسیر اطلاعاتی به همراه داشت و آن این بود که آمریکائی ها در حال برنامه ریزی برای حمله به جزیره ویک هستند. اما برای مدت 6 روز خبری از حمله نشد و ناوگان ژاپنی به تروک بازگشت (26 اکتبر).
در فاصله بین 12-17 دسامبر یاماتو ماموریت یافت در قالب عملیات BO-1 یک گروه از ناوگان حمل و نقل دریائی ژاپن را از مبداء تروک به مقصد یوکوسوکا اسکورت نماید اما به دلیل بارگیری بیش از ظرفیت و نیز قطر زیاد زره کشتی که منجر به فشار زیاد به موتور کشتی شده بود این کشتی به همراه موساشی مورد تعمییر قرار گرفتند. در 26 دسامبر همان سال یاماتو که از یوکوساکا به مقصد تروک در حال حرکت بود توسط یک فروند زیردریائی اسکات (SKATE) آمریکائی مورد حمله قرار گرفت و اولین اژدر شلیک شده از آن زیردریائی منجر به آسیب جدی به سمت راست پاشنه کشتی گردید و یک سوراخ به عمق 5 متر در بالای خط آب کشتی تشکیل داد و از این سوراخ بیش از 3 هزار تن آب به داخل انبار کشتی سرازیر شد اما یاماتو موفق شد روز بعد خود را به تروک برساند و مورد تعمییر قرار گرفت. در 14 ماه می 1944 یاماتو به مالزی اعزام شد و به ناوگان تحت فرماندهی ادمیرال جیسابورا اوزاوا در لینگا ملحق شد و سپس به تاوی تاوی اعزام گردید.

زمانی که ماموریت یاماتو و موساشی برای اسکورت ناوگان لجستیکی ژاپنی به سوی جزیره بیاک در قالب عملیات کُن لغو گردید دریادار اوزاوا ماموریت یافت در مقابل حمله نیروهای آمریکائی به جزایر ماریانا را بگیرد. ژاپنی ها تمامی ناوگان قدرتمند خود را برای این عملیات بسیج نمودند و امید داشتند که در این نبرد به کسب یک پیروزی قاطع دست یابند اما در جریان نبرد در دریای فیلیپین که بین 19 الی 20 ژوئن 1944 رخ داد ارتش ژاپن با شکستی سهمگین مواجه شد و سه ناو هواپیما بر و 426 هواپیما را از دست داد اما یاماتو موفق به بازگشت گردید.در فاصله بین 22 تا 25 اکتبر 1944 ادمیرال تاکئو کوریتا با نیروی A که نیروی اصلی تشکیل دهنده تهاجم محسوب میشد در بزرگترین نبرد دریائی تاریخ موسوم به نبرد خلیج لی یت در فیلیپین دست به حمله زد. در این نبرد یاماتو و موساشی دو نبرد ناو غول پیکر ژاپنی نقش مهمی داشتند.در روز 23 اکتبر یاماتو و رزمناو آتاگو مورد حمله دو زیردریائی آمریکائی به نامهای داس (DACE USS) و (USS DARTER) قرار گرفتند. رزمناو آتاگو که ادمیرال کوریتا در آن مستقر بود غرق شد و کوریتا مجبور شد به یاماتو نقل مکان نماید. روز دیگر در دریای سیبویان ضربه شدیدی بر نیروهای ژاپنی وارد شد و آنها سه رزمناو سنگین خود را از دست دادند. کمی بعد هواپیماهای ناو هواپیمابر (USS ESSEX) در آن روز 259 سورتی پرواز انجام داده بودند، بسوی یاماتو حمله کردند و آن را به آتش کشیدند. موساشی نیز مورد حملات مشابه قرار گرفت و غرق شد.در این جنگ نیروهای A به فرماندهی کوریتا متحمل تلفات زیادی شدند و یاماتو نیز با تحمل خسارات سنگین با باقی مانده نیروهای کوریتا به برونئی بازگشت. در 25 نوامبر همان سال آروگا کوساکو به فرماندهی یاماتو برگزیده شد. در آوریل سال 1945 نیروهای متفقین تصمیم گرفتند قبل از پیاده شدن در خاک اصلی ژاپن به اوکیناوا حمله نمایند. بنابراین(IJN) نیروی دریائی امپراطوری ژاپن تصمیم گرفت با اعزام چند ناو جنگی به تقویت قوای اوکیناوا بپردازد و این عملیات را عملیات TEN-GO نام نهاد. براساس این طرح نبردناو یاماتو به همراه 9 رزمناو و 8 ناوشکن به سوی اوکیناوا حرکت کرد. این نبردناو با پشتیبانی کامیکازه های ژاپنی (هواپیماهای ژاپنی که توسط خلبانان داوطلب حملات انتحاری هدایت میشدند) و نیروهای ژاپنی مستقر در جزیره به سوی نیروهای متفقین حرکت نمود. این کشتی ماموریت داشت آن چنان بجنگد که گویا هرگز نمیتوان آن کشتی را غرق نمود. به محض خروج این کشتی از آبهای ساحلی ژاپن دو زیردریائی آمریکائی به نامهای تریدفین (THREADFIN) و هاکلبک (HACKLEBACK) به آن حمله کردند ولی به دلیل حرکت زیگزاگ و سرعت بالای کشتی موفق به هدف قرار دادن آن نشدند. آن دو زیردریائی بلافاصله مکان و ماموریت آن را گزارش نمودند.

ادمیرال رایموند اسپرانس فرمانده عملیاتی آمریکا در حمله به اوکیناوا دستور داد 6 نبردناو آمریکائی در شعاعی دورتر از برد توپخانه ساحلی مدافعان ژاپنی به یاماتو حمله نمایند. ادمیرال مارک میتسچر فرمانده ناوگان هواپیمابر آمریکا نیز دستور داد تعدادی از هواپیماهایش به نبردناوهای اعزامی برای جنگ با یاماتو بپیوندد. در پایان روز 7 آوریل خدمه یاماتو برای مقابله با حملات هوائی آماده شدند. در ساعت 8:30 دقیقه اولین موج حملات هوائی آمریکا به یاماتو آغاز شد و یاماتو با شلیک ضدهوائی به آن پاسخ گفت. در ساعت 10 صبح نخستین گروه از جنگندهای آمریکائی F6F HELLCAT به یاماتو حمله کردند در ساعت 12:30 تعداد 280 بمب افکن و آژدرانداز برروی یاماتو ظاهر شدند و در مدت زمان اندکی ناو آساشیمو با بمب باران ممتد غرق شد. در ساعت 12:37 حملات هوائی به یاماتو آغاز شد و در ساعت 12:41 اولین سوراخ بزرگ براثر بمب باران هوائی در عرشه یاماتو ظاهر شد و در ساعت 12:45 یک اژدر به مخزن کشتی اصابت نمود و خسارات زیادی برجا گذاشت.
ادامه حملات هوائی در ساعت های 12:46 و 12:47 حملات هوائی به پاشنه سمت راست بویلرهای آن نیز موجب افزایش خسارات و تلفات گردید. در ساعت 13:00 موج دوم حملات با حملات بمب افکن ها شروع شد در ساعت 13:40 ویرانگرترین حمله آغاز شد و سنگین ترین خسارت را با انهدام کامل سامانه ضدهوائی یاماتو و کشته و زخمی شدن تمامی خدمه ضدهوائی برجا گذاشت. در ساعت 14:05 یاهاگی کی دیگر از ناوهای ژاپنی نیز غرق شد. در ساعت 14:20 دقیقه مخزن سوخت کشتی منفجر شد و انفجار آن از فاصله بیش از 4 مایلی قابل رویت بود یاماتو به سرعت غرق شد و در ساعت 14:23 به زیر آب فرو رفت و از 3.332 نفر خدمه آن تعداد 3.055 نفر کشته شدند. این کشتی در نتیجه اصابت 11 اژدر و 8 بمب غرق شده بود.